maandag 31 augustus 2015

Kleuter keuzestress; wat helpt?

Keuzestress een definitie
Keuzestress, het staat niet in de Van Dale toch kent iedereen het woord maar ook het gevoel wel. Wikipedia dan maar:     
Keuzestress is een vorm van stress die veroorzaakt wordt doordat iemand overspoeld wordt met informatie die overwogen moet worden om een 'goede' keuze te kunnen maken (Schwartz, 2004)
 Niet alleen de complexiteit van de keuze speelt mee, ook het enorm toegenomen aantal keuzes in de laat moderne samenleving is een belangrijke oorzaak van keuzestress....(Beck, 1992)
Het is een steeds groter probleem voor jongeren, maar zo blijkt, kleuters kunnen er ook wat van!
 
Het begin
Steeds vroeger in het leven moeten er behoorlijk belangrijke keuzes gemaakt worden. Het begint voor een kind natuurlijk al met de keuzes die de ouders maken. Welke opvang, peuterspeelzaal, wat voor een soort school... Wanneer begint het lastig te worden voor de kinderen?
 
Onbezorgde dreumesen, blije peuters en dan het liefst zo vrolijk door naar uiteindelijk de puberteit (is dat niet die tijd dat vooral ouders moeilijk doen?), het zou mooi zijn... Is daar eerst een soort van stress bij het uitzoeken van kleding, er zijn kinderen die daar nooit moeilijk over doen, maar je hebt ze... Dan komt daar de schoolgang en daarmee dan nog meer keuzes en informatie met betrekking tot die keuzes.
 
Een voorbeeld
Stel je voor: je hebt het naar je zin in je klas, fijn spelen in de poppenhoek, knutselen en ook nog eens met je vriendinnen samenwerken aan echte werkjes die je van de juf hebt gekregen. In de pauzes speel je met een groepje en samen bedenken jullie wie bij wie gaat spelen na school. Soms gooit er dan een ouder roet in het eten, het komt goed, het is te overzien...
 
De zomervakantie nadert en dan komt dus ook de dag dat de juf gaat vragen bij wie je volgend jaar in de klas wilt zitten. Je mag twee namen noemen. Twee maar! Daar ga je dan... wikken en wegen en uitvoerig overleggen. Slim als je bent stel je nog voor dat al je vriendinnen jou moeten noemen, dan komen jullie vast allemaal bij elkaar in de klas. Zou het werken?
Je moeder (of vader natuurlijk) hoort dit aan en ziet scenes uit tv programma's voor zich: er moet geëlimineerd worden en jou wordt ook nog voor de camera gevraagd waarom je die wel en de ander niet kiest... Maar dat zijn echt grote mensen toch, jij bent nog zo'n ...oooh zegt je moeder echt kleintje?
 
Dat dus. Slapeloze nachten worden het net niet, wel moeilijke momenten voor het slapen gaan en ook op school als je net wat woorden hebt gehad met een van je vriendinnen die meteen je vriendin niet meer is, voor tien minuten minimaal.
De dag van de keuze is aangebroken, je zegt twee namen, heel andere namen dan je van plan was, maar ja je had gisteren ruzie met die ander... Komt diezelfde week nog regelmatig terug naar de juf om na te vragen of je misschien nog wat mag veranderen. Het grote wachten is aangebroken.
 
Kom je op mijn feestje?
Je kind, je kleuter, krijgt een uitnodiging voor een feestje. Helemaal enthousiast want het is ook nog eens een paardenfeestje, "eigenlijk was het geheim mama", hoeveel nachten nog? Niet veel later komt er nog een uitnodiging, in de brievenbus want in de klas geven mag niet vanwege de jij mag wel/jij mag niet ongemakken, ook een leuk feestje, maarrrrr... Jawel! Twee feestjes op dezelfde dag. Kiezen???  Stress!!!
 
Kies er eentje uit de kring want anders..
Dus toch! Het bestaat de kleuter keuzestress. Arme kleuters, arme ouders. Het begin van het echte leren kiezen, het maken van overwegingen en trekken van conclusies.
Aangezien een goed begin het halve werk is, is het dan aan de opvoeders om de kleuters te ondersteunen, te begeleiden in het maken van die keuzes. Vragen daarover? Neem gerust contact op met ondergetekende!
 
 Tips
 
  • praat met je kind over de keuzes en de stress en wees dan oprecht en eerlijk.
  • vraag door, waarom wil een kind iets of waarom juist niet? Herhaal dit.
  • stel je kind voor dat alles kan en mag: wat zou dan het meest ideale zijn?
  • blijf niet 'eindeloos' doorgaan (denk aan iets kiezen uit een menukaart in een restaurant, de ober komt eraan!), stel samen vast wanneer een bepaalde keuze gemaakt moet worden.
  • praat over het wat als... eigenlijk blijkt dan al dat er heus ook weer niet zoveel van af hangt, er valt zelfs van te leren!
  • ongeacht de keuze, het verandert je kind niet, vertel/ laat zien/voelen dat je in je kind gelooft!
  • doe wat leuks, iets wat ontspannend werkt... Knuffelen, voorlezen, badderen,....
Een heel herkenbaar onderwerp voor veel mensen. Verder lezen over stress (want ok, toegegeven ook wij, grote mensen, hebben wel eens stress...)? Albert Sonnevelt van leven zonder stress, psycholoog en ondernemer, geeft op zijn site uitleg en tips.

Met de kleuter van de voorbeelden van hierboven is het goed gekomen hoor: de juffen hebben goed opgelet tijdens het hele schooljaar en een mooie compromis-samenstelling bedacht, iedereen is blij. Oh en de feestjes? Het beste van beide werelden is natuurlijk ook fijn, alle feestjes bezocht, wel wat, maar zeker niet het leukste deel, gemist en helemaal tevreden en met blozende wangen erg moe het bed in die avond.

Kleuter keuzestress, stress, volle hoofden...eigenlijk is het zoals Antoine de Saint-Exupéry (De kleine prins) al schreef: "enkel met het hart kan men goed zien"

...volg je hart...
dathelpt!

Dieuwke A. Tigchelaar, www.dathelpt.org